ผักโหมหนาม

AMARANTHACEAE

ไม้ล้มลุกตั้งตรงสูง 0.5-1 เมตร ลำต้นและกิ่งผิวเกลี้ยง มีหนามยาว 0.3-0.1 เซนติเมตร ออกคู่ตรงข้าม มีขนาดเล็กลงไปเรื่อย ๆ ตามยอดและช่อดอก ใบเดี่ยว ออกรอบข้อ รูปไข่หรือรูปหอกหรือรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด ยาว 0.5-4 เซนติเมตร กว้าง 0.1-1.5 เซนติเมตร ปลายใบเป็นติ่งหนาม ฐานใบสอบเรียว ขอบใบเรียบ ผิวใบเกลี้ยงทั้งสองด้าน ก้านใบยาว 0.2-4 เซนติเมตร ผิวเกลี้ยง ช่อดอกแบบกึ่งช่อเชิงลดหรือช่อกระจุก ออกที่ซอกใบหรือซอกหนาม และปลายยอด ดอกแยกเพศอยู่บนช่อเดียวกันและอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกเพศผู้อยู่ทางด้านบนของช่อดอก และดอกเพศเมียอยู่ทางด้านล่างของช่อดอก ดอกเพศผู้ กลีบรวมมี 5 กลีบ ขนาดใกล้เคียงกัน รูปหอกหรือรูปสามเหลี่ยม ยาว 1-1.5 มิลลิเมตร กว้าง 0.3-0.5 มิลลิเมตร เนื้อบางใส เกสรเพศผู้มี 5 อัน อับเรณู สีเหลือง รูปรียาว0.8-1 มิลลิเมตร ติดกับก้านชูที่ด้านหลัง ก้านชูเกสรยาว 0.3-0.5 มิลลิเมตร ดอกเพศเมีย กลีบรวมมี 5 กลีบ เชื่อมกันที่ฐานเล็กน้อย ปลายแยกเป็น5 แฉก แต่ละแฉกรูปช้อนยาว 1-1.5 มิลลิเมตร ปลายเป็นติ่งแหลม เนื้อบางใส รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปค่อนข้างกลมยาว 0.1-.3 มิลลิเมตร ก้านชูเหสรเป็นหลอดพองออกด้านข้างยาว 0.3-0.5 มิลลิเมตร ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น 3 แฉกแต่ละแฉกรูปแท่งปลายแหลมยาว 0.1-0.3 มิลลิเมตร ผลแคปซูลแบบฝาเปิด มี 1 เมล็ด เมล็ดรูปค่อนข้างกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.5 มิลลิเมตร ก้านชูเกสรเพศเมียและยอดเกสรเพศเมียยังคงติดอยู่

มีต้นกำเนิดมาจากเขตร้อนในทวีปอเมริกา และกระจายพันธุ์มาสู่เอเชีย ปัจจุบันพบทั่วไปในเอเชียเขตร้อน ในประเทศไทยพบได้ทั่วไป พบตามพื้นที่เปิดโล่ง มักพบอยู่ริมลำน้ำ หรือเป็นวัชพืชในสวนและริมข้างทาง ความสูงตั้งแต่ 0-1200 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล

-

Flora of Thailand Volume 5 Part 4, Page 383-384

-

ทั้งต้น แก้อาการปวดท้อง แก้ปวดขา (4) ทั้งต้น เป็นยาแก้ตกเลือด แก้แน่นท้อง (รายงานจากประเทศบราซิลพบว่ามีพิษต่อวัว ควาย และม้า ทำให้มีอาการเซื่องซึม เบื่ออาหาร นำ้หนักลด ท้องเสียกลิ่นเหม็นมาก มีเลือดปนในอุจจาระ )